Сабинский

Моннан 70 ел элек – 1943 елның 2 февралендә Сталинград янында 200 көн дәвам иткән тарихта тиңе булмаган сугыш совет гаскәрләренең зур җиңүе белән тәмамлана.

Кешелекнең немец илбасарларына каршы азатлык көрәше – Бөек Ватан сугышы башлануга инде 70 елдан артык вакыт үтте. Тарих бу дәһшәтле еллар вакыйгаларына үз бәясен бирде: XX йөзнең канкойгыч бәрелешендә халкыбыз батырлыгы беркайчан онытылмас. Җиңү көнен якынайткан куркусыз батырлар рәтендә минем бабамның абыйсы да була.

Минем дәү әниемнең әтисе Яхия Хәнәфиев 1918 елның 28 декабрендә Саба районының Чулпыч авылында туып үсә. 1939 елда Совет Армиясе сафларына алына. Ул анда 223 артиллерия полкына наводчик (төбәүче) итеп билгеләнә.

Минем үзем өчен йөрәгемдә авыр яра, тирән эз калдырган көн 1942 елнын 25 августы дип саныйм. Чөнки ул көнне әтиемнең үлгәнлеге турында кара кәгазь килде.

Муллахәсән бабамның төпчек улы – әтиебез - Гариф, табигатьнең иң матур җиренә урнашкан (борынгы авыллар исәбенә керүче нугай татарлары белән бәйле булган) Балтач авылында 1918 нче елның 13 нче маенда өченче бала булып дөньяга килә. Әтиебезнең балачак еллары Балтач авылының көньяк-көнбатышында урнашкан Ялтыра урманнары, матур аланнарында аунап, авылдан ерак түгел Сосна тавы чикләвеген, җиләкләрен ашап, тау итәгеннән бормаланып-бормаланып агучы Шушма елгасында ат белән су коенып үткән.

Гаялетдин картның төшенә тагын теге чечен карты керде. Бу юлы ул авыл кырыендагы тау итәгенә утырган да кычкырып – кычкырып “Ясин” сүрәсен укый. Аның тавышы тауларга, алардагы ташларга бәрелеп яңа авазлар – ниндидер аһәң, моң өстәп көчле музыка сыман яңгырап тора. Тукта, алдагы төшендә тавышы бу хәтле үк көчле түгел иде бит әле. Нишләп һәр төшкә кергән саен тавышы шулай көчәя соң аның. Коръәнне бит аны алай көчле тавыш белән укырга ярамый. Аны бит салмак тавыш белән көйләп кенә укырга кирәк. Әллә аның тавышын таулар шулай көчле итәме соң?

Минем үзем өчен йөрәгемдә авыр яра, тирән эз калдырган көн 1942 елнын 25 августы дип саныйм. Чөнки ул көнне әтиемнең үлгәнлеге турында кара кәгазь килде.

Бөек Ватан сугышы 1945 нче елның 9 маенда тәмамлана… Бу вакыйгалардан соң шактый еллар узып, дөньялар тынычлангач, 80 нче еллар башында тусам да, сугыш бетмәгән, гел безнең белән янәшәдә генә кебек тоела миңа.

Сугыш тынды!-дигэн хэбэр бик зур тизлек белән бөтен авылга таралды.Безнең авылдан да бик куп кеше анда иде.Инде берәм-берәм кайта да башладылар.