Олы Нырты авылында 1928 нче елның 25 нче ноябрендә туган. “22 нче июнь 1941 нче ел. Урамны яңгыратып тревога сугыш башланганны белдертте. Ир-ат, хатын-кызларны клубка җыйдылар. Без, балаларда, клуб каршына җыелыштык. Әһәм исемле 1921 нче елгы егет “безнедә алырлар инде бу сугышка”, дигән иде, сугышка киткән көе әйләнеп кайтмады.
Бибимагиря Рәhмәтулла кызы 1909 елның 4 гыйнвар аенда Казан уездынын Казан губерниясынын Ислейтар авылында туган (сынгарак ТатАССР Арча кантоны, 1930 елдансын ТатАССР Тукай районы, 1938 елдансын ТатАССР Атнә районы, бугенге кендә Татарстан Республикасынын Арча районы). Ислейтар мәктәбендә 3 класслы белем ала. Арабча язада hәм укыйда беляиде.
“1941 нче ел сугыш башланды... Ирләр сугышка китте, бөтен кыр эше хатын- кызларга калды. Наҗиянең әнисен окоп казырга җибәрделәр, миңа 15 яшь яңа тулган иде, почта йөртергә куйдылар. Хезмәт хакы 0,50 хезмәт көне. Әни мине яз көне суга агарсың дип, Завод-Ныртыга почтага төшермичә, үзе барган иде таллыкта суга батып, шул вакытта үпкәсенә салкын тидереп, 2 ел авыртып 5ай урын өстендә ятып үлде. 1943 нче елның декабре иде.
Тракторчы Зәйтүнә. Сугыш елларында фронтка киткән ир-егетләр урынына корыч атлар иярләгән, әле сугыштан соң да алардан кимен куймыйча эшләгән тракторчы хатын-кызлар үзгә бер соклану хисе тудыра. Иске Имән авылында яшәүче 85 яшьлек Зәйтүнә апа Шәнгәрәева – шундыйларның берсе.
Шәрипов Варис Салих улы 1926 нчы елның 20 декаберендә Кәрәкәшле авылында дөньяга килә. 1935 нче елда мәктәпкә укырга керә. Кәрәкәшле авылы Шмидт (хәзерге вакытта Нуриман) урамында Нуриман исемле малай белән сыйныфта гел бишле билгеләренә укыйлар. Һәр елны аларга бүләккә берничә дәфтәрләр биргәннәр, чөнки ул вакытта дәфтәрләр дефицит булган. Дәфтәрләр булмау сәбәпле, китап битләренә язып йөргәннәр. 1942 нче елда 7 нче сыйныфны укып бетермичә, колхоз басуына тырмага эшкә чыга, чөнки ачлык еллары булган.
Минзәләбашта туып-үскән Рәсинә апалар гаиләдә өч бала булганнар. Әтиләре бу якты дөньядан бик яшьли киткән. Ат җигеп, Казанга йөрүләр, салкын тигерүләр эзсез үтмәгән шул. Тол калган әниләре бик тырыш була, колхоз эшенә дә җитешә, хуҗалыгында маллар асрый, күп итеп бәрәңгесен үстерә. Балалары да үзенә ошап, тырыш булалар, иртә кул арасына керәләр. Рәсинә апа да мәктәп елларында ук колхоз эшләренә йөри башлый. Кеше саны җитми дип, аны Сүбәләккә урман кисәргә җибәрәләр. Ярый бригадирлары кешелекле булып чыга: “иртә әле сиңа мондый авыр эшләргә җигелергә”,- дип кайтарып җибәрә.
Минзәләбашта туып-үскән Рәсинә апалар гаиләдә өч бала булганнар. Әтиләре бу якты дөньядан бик яшьли киткән. Ат җигеп, Казанга йөрүләр, салкын тигерүләр эзсез үтмәгән шул. Тол калган әниләре бик тырыш була, колхоз эшенә дә җитешә, хуҗалыгында маллар асрый, күп итеп бәрәңгесен үстерә. Балалары да үзенә ошап, тырыш булалар, иртә кул арасына керәләр. Рәсинә апа да мәктәп елларында ук колхоз эшләренә йөри башлый. Кеше саны җитми дип, аны Сүбәләккә урман кисәргә җибәрәләр. Ярый бригадирлары кешелекле булып чыга: “иртә әле сиңа мондый авыр эшләргә җигелергә”,- дип кайтарып җибәрә.
Шәрифуллина Зәйнәп Яһүдә кызы 1929 нчы елның 15 нче сентябрендә Олы Кибәче авылында гаиләдә 2 нче бала булып дөньяга килә. Тау башында урнашкан мәктәптә башлангыч белем ала . Алар гаиләдә 4 бала үскәннәр.
1929 елның 20 сентяберендә Сабарайоны Сабай авылында ике балалы гаиләдә беренче балабулып туа. Алар ике ир бала булалар. Яшьтән әтисез калып,әниләренә терәк булып колхозда эшли башлаган. 6 яшьтән басутырмаларга йөргән, үзләретөяп,үзләре бушатыпШәмәрдәнгә уникешәр ат йөгеикмәк ташыганнар, лобогрейка белән урак урдырган.Яшьбулуына да карамастан бер абзыйга ияреп Буа районы тирәсенә окоп казыргакиткән.Аны мәктәпкә дә басудан килеп алганнар. Ул бары дүрт класс белем алган,
Шәрәфиева Шәмсурый Вәлиәхмәт кызы 1912 нче елда Саба районы Янбай авылында урта хәлле крестьян гаиләсендә туган.Яшьлегендә авылларының абыстае Мәхрикәәбигә йөреп дини белем ала.Нинди авыр елларда да 5 вакыт намаз һәм уразаны калдырмаска тырышкан.Үсеп җиткәч “Янбай” колхозында төрле эшләрдә катнаша.1937 нче елда Шәрәфиев Хәбибрахман Шәрәфет- дин улы белән гаилә коралар.1937-41нче еллар эчендә 4 балалары дөньяга килә.Икесе бик яшьли үлә.Тормыш иптәше Хәбибрахман 1941 нче елның сентябрь аенда сугышка алына һәм аның Смоленскига барабыз дигән 1 хаты килә.1942 нче елда “Хәбәр
