20 хуҗалыгы булган Каргалы авылыннан сугышка 35 кеше чыгып киткән. Авыл уртасындагы әле яңа калкып чыккан обелискка илебезне фашистлардан азат итү өчен барган сугышта башларын салган 19 кешенең исеме язылган. Һәр йорттан бер кеше һәлак булган, дигән сүз.
Әлеге обелискны ачу тантанасына авылның барлык халкы, аеруча өлкәннәре килгән иде. Әйе, алар өчен ул гадәти чара гына түгел, ә хатыннарын тол, балаларын ятим калдырган, аналарның күз яшьләрен түгәргә мәҗбүр иткән сугыш кайтавазы да, йөрәкләрне сыкрандырган истәлекләр дә.
- Сугыш башланганда миңа бары өч яшь иде. Әти фронтка киткәндә: “ Ул миңа күлмәк алып кайта”, — дип озатып калдым. Бәхетебезгәдер инде, әти яраланып, аксак булып, әмма исән-сау кайтты, — ди Флера апа Вафина. – Тамак туймады. Әмма урман булгач ярады, яфрак ашадык. Яфракка бер-ике җиләк куябыз да, төреп, шуны ашыйбыз. Аннан чыпта суга башладык. Башка яулык юнәтерлек булса да акча эшләдек.
- Мин Каргалыда 22, хәзер Хәсәншәехта 53 ел яшим. Әти сугышка киткәндә 2 яшьтә идем. 5 бала үстек. Үзем кичергәннәрне шигъри юлларга салдым. — дип Ралинә апа Хәбибуллина шигырен укыды.
- Мин әти китеп бер ай торгач туганмын. Авыл уртасындагы бу обелискны күрү минем өчен әти кайтуга тиң булды. Биредә әтием Котдусның, аның ике туганының исеме уелган, — дип өстәде сеңлесе Рабига Галиева.
- Әтинең соңгы хаты Ленинград яныннан килде. “100 грам ипи, бер стакан су бирәләр. Сазлыкта ятабыз. Монда хәтта бакалар да юк”, — дип язган иде ул. Миңа укырга барырга портфель алып кайта, дип 7 яшьлек абыем аны бик озак көтте, — дип күңелендәгесен әйтергә ашыкты Рәйсә апа Сәлахова да.
- Әйе, кечкенә генә Каргалы авылының һәр йортына килгән кайгы. Район башлыгы инициативасы белән шушындый кечкенә авылларда да һәйкәлләр, обелисклар куелды. Бүгенге аны ачу тантанасы – һәр кешенең хәтеренә кереп калырлык зур вакыйга. Бу сугышта һәлак булган авылдашларыбыз рухына дога булып барып ирешсен, — диде район башлыгы урынбасары Илнур Котдусов.
- Бүген без балаларны сезнең үрнәктә тәрбиялибез. Балаларыбыз әти-әниле булып үссеннәр, сугыш афәтләре күрмәсеннәр, — диде Арча һәм Әтнә районнары буенча хәрби комиссар Алмаз Борһанов.
Обелиск ачу тантанасын Пөшәңгәр мәктәбе укытучысы Рания Галәветдинова алып барды, балалар чыгыш ясады, “Ватан” агрофирмасы” ширкәте җитәкчесе Мансур Әхмәтов, Апаз авыл җирлеге башлыгы Ринат Садыйков, шушы авылда туып-үскән Пөшәңгәр һәм Хәсәншәех мәктәпләре җитәкчеләре Раушан Котдусов, Шамил Сәлахов ветераннарны бәйрәм белән котлады. Соңыннан Арча мәдәният йорты үзешчәннәре концерт куйды.Кечкенә авыл булса да, аның да кешеләре сугышка киткән, туган җир өчен башларын салган. Алар истәлегенә обелиск урнаштыруыгыз өчен зур рәхмәт, — диде Данил абый Сәлахов. – Авыл бетмәсен, һәйкәл мәңгелек булсын иде.
Гөлсинә Зәкиева